در چند ماهی که از آغاز به کار دولت یازدهم می گذرد، برخی مسئولین دانشگاهی، شبکه ای رسانه ای و برخی چهره های افراطی که خود را حامی دولت یازدهم (بخوانید حامی منافع خود) می داند، به قدری از انتقادات و نقد بررسی هایی با موضوع توافقات هسته ای و دیگر عملکردهای دولتی، نگران هستند که تلاش می کنند، این گونه مراسمات و اظهارنظرها را منحصر به یک جریان سیاسی خاص معرفی کنند و در مقابل با بکارگیری دانشجویان هم فکر خود پاسخ چنین رفتارهایی را با افراطی گری و تشنج در فضای دانشگاه ها بدهند.
مواجهه عصبی و هجمه های بی محابا شبکه رسانه ای به منتقدین
در حالی که نگاهی به حاضران و سخنرانان در جلسات نقادانه فعالیت های دولت نشان می دهد که نه تنها گروه های مختلف سیاسی در این فضا حضور دارند، که اتفاقا برخی از سخنرانان و صاحبنظرانی که انتقادهای اساسی و جدی هم به توافق نامه ژنو مطرح کرده اند، اصلا از این جریان هم فراتر بودند و بیش از آنکه در جریان ها و گروه های سیاسی قابل تعریف باشند، چهره های علمی و دانشگاهی محسوب می شوند.
چیزی که حداقل در طول حدود یک سال گذشته از عمر دولت یازدهم در برهه های مختلف خود را نمایان کرده است، نوع مواجهه عصبی و هجمه های بی محابا این افراد و شبکه رسانه ای به منتقدین و کسانی است که ولو از جامعه دانشگاهی، مسائل مختلف کشور از جمله مباحث هسته ای را مورد نقد و بررسی قرار می دهند.
واقعیت دیگری را که از شرایط فعلی می توان دریافت این است که، برخی عملکردهای دولت یازدهم از جمله در فضای اقتصاد و سیاست خارجی و بویژه توافق نامه ژنو علیرغم شعارها و بزرگ نمایی های این ارتش رسانه ای، حاوی اشکالات و ایرادهایی است که موجب شده تا با انتقادهای جدی چهره های علمی و دانشگاهی مواجهه شود و برگزاری همایش های دانشگاهی منتقدانه نسبت به توافق نامه ژنو، با بازتاب مغرضانه رو به رو می شود.
گفتند دیگر مصاحبه و اظهار نظر نکن!
قضیه فراتر از این نیز هست. یعنی علاوه بر موضوعات هسته ای و مذاکرات ایران و طرف های خارجی، موضوعاتی نظیر اقتصاد و فرهنگ نیز تبدیل به خط قرمزها شده اند و نه تنها چهره های فعال در این حوزه ها؛ بلکه اساتید دانشگاه هم حاضر به اظهار نظر در مورد تخصصشان نمی شوند.
دکتر م.ر از چهره های فعال دانشگاهی و همسو با دولت یازدهم در پاسخ به سوال خبرنگاری در رابطه با آمار اقتصادی منتشر شده از سوی دولت می گوید: «در رابطه با این موضوعات مصاحبه نمی کنم. چراکه به دلیل اولین و آخرین اظهار نظر دانشگاهی ام در موضوع یارانه ها محکوم به متشنج کردن فضای اقتصاد کشور شده ام و گفتند دیگر مصاحبه و اظهار نظر نکن!»
وعده هایی که عملی نشد
وعده بازگشت نشاط به دانشگاه‌ها در عین حفظ آرامش، آزادی عمل دانشجویان و اساتید برای برگزاری کرسی‌های آزاد اندیشی و نیز رونق فضای علمی و پژوهشی دانشگاه‌های کشور با آغاز به کار دولت یازدهم و رفع فضای به اصطلاح پادگانی از جمله وعده‌هایی بود که حسن روحانی پیش از انتخاب شدنش به مردم داده بود.
اما با مروری بر کارنامه هجده ماهه دولت یازدهم که سه نیم سال تحصیلی را در بر می‌گیرد، در عمل آن چیزی که در دانشگاه‌ها رخ داده است، نقطه مقابل وعده‌های رئیس جمهور است.
پس از روی کارآمدن دولت یازدهم و فراهم شدن فضا برای اصلاح طلبان در وزارت علوم، انجمن‌های اسلامی این طیف سیاسی که بعضا نقش گسترده‌ای در فتنه ۸۸ و فعالیت علیه منافع کشور داشتند، یکی پس از دیگری مجددا آغاز به کار کردند.
رویکرد کاملا سیاسی و متشنج فضای دانشگاهی اصفهان به عنوان نمونه ای از خروار
در استان اصفهان نیز، از ۱۹ آذر ماه سال گذشته نخستین انجمن وابسته به شورای احیای انجمن‌های اسلامی اصلاحات با حضور منتجب نیا، قائم مقام حزب منحل شده اعتماد ملی در دانشگاه صنعتی اصفهان مجددا راه اندازی شد.
پس از آن نیز همین طیف سیاسی انجمن‌هایی را در دانشگاه اصفهان، علوم پزشکی اصفهان، هنر اصفهان و دانشگاه آزاد اصفهان راه اندازی کردند. همچنین شنیده‌هایی در رابطه به راه اندازی انجمن دیگری در راستای همین خط فکری در دانشگاه آزاد نجف آباد به گوش می رسد.
در اواخر آذرماه نیز به مناسبت بزرگداشت ۱۶ آذر، روز دانشجو، انجمن اسلامی اصلاح طلب دانشگاه کاشان طی مراسمی با حضور تقی شامخی، رئیس اسبق این دانشگاه در دوران اصلاحات، آغاز بکار کرد.
درگیری و حضور چهره های خاص پای ثابت برنامه های دانشگاهی
شکل گیری و اجرای برنامه های سازمان یافته و بعضا جلوگیری از برگزاری برخی برنامه ها اصلی ترین راهبرد برای کانالیزه کردن فضای فکری دانشگاه های استان اصفهان در ترم تحصیلی گذشته بود. جایی که از توزیع نشریات غیرقانونی گرفته تا حضور افرادی با سابقه کیفری و حتی برخورد فیزیکی با منتقدان نیز از سوی مسئولین دانشگاه ها مورد حمایت قرار گرفت و احدی نسبت به آن واکنش نشان نداد.
چه بسا برخی مسئولین دانشگاهی متاسفانه در نشست های همفکری با تشکل های دانشجویی با گرایش اصلاح طلب هم شرکت کرده و تجربیات دوران دانشجویی خود برای مقابله با تشکل هایی نظیر جامعه اسلامی، بسیج دانشجویی و انجمن اسلامی مستقل را در اختیار آنها قرار می دادند.
ویژگی بارز این رخدادها حضور چهره های سیاسی ثابت و نیز هنجارشکنی در محورهایی هماهنگ و سیاه نمایی اوضاع کشور بویژه در دولت گذشته و بیان نقش نجات بخش و ناجی گونه اصلاح طلبان برای برون رفت از این اوضاع بوده است. اتفاقی که همراه در حاشیه آن به دلیل تمایل به دیکتاتوری در کلام و ندادن تریبون به منتقدین برای نقد علمی مباحث همواره در دانشگاه های بزرگ به جنجال و درگیری کشیده شد و آثار امواج آن تا مدتها در نشریات و فضای مجازی ادامه داشت.
شانزدهم آذری که صدای دانشجو شنیده نشد
آن چیزی که بیش از همه تناقض در وعده‌های دانشگاهی دولت را به رخ کشاند، برگزاری دو ۱۶ آذر در طول مدت دولت یازدهم بود که شاید مورد اخیر آن به هر چیزی شبیه بود جز تجلیل از مقام دانشجویان و فرصتی برای اینکه صدای دانشجویان شنیده شود.
علاوه بر رویکرد دولت و شخص رئیس جمهور و مشاوران وی در شکل دهی به جلسات دانشجویی به صورت‌های پیش بینی شده، مهندسی شده و حاکم شدن فضایی امنیتی و غیردانشجویی در محل‌های حضور دولت در دانشگاه‌ها، گرفتن تریبون از منتقدان و نیز برخوردهای سلبی و بعضا ناشایست با تشکل‌های دانشجویی از سوی مسئولین دانشگاه‌ها و تشکل‌های جریان اصلاح طلب بیش از هر اتفاق دیگری با وعده‌های دولت یازدهم در تضاد است.
شکل گیری برنامه های سازمان یافته و سلسله وار ساختار شکنانه و در جهت حمایت از افراد مساله دار از جمله جریانات متهم در فتنه ۸۸ اتفاقی بود که متاسفانه از آغازین روزهای کاری وزارت علوم، در تمام دانشگاه های کشور از جمله دانشگاه‌های بزرگ دولتی و واحدهای دانشگاه آزاد به صورت سریالی و در پوشش حمایت از دولت کلید خورد.
چه کسانی از بسته شدن فضای انتقاد در دانشگاه ها سود می برند
اینکه این اتفاق دقیقا از سوی چه گروه یا گروه هایی آب می خورد و منافع چه افرادی در بسته شدن فضای نقد و گفتگوی منصفانه در دانشگاه های کشور و البته تقویت فضای التهاب و ورود زودهنگام به فضای انتخابات مجلس است، به سوال اساسی این روزهای دانشجویان و اصحاب رسانه تبدیل شده است.
حضور عناصر وابسته به فتنه و اخلال در نظم دانشگاه ها از سوی عناصری از خارج از محیط مقدس دانشگاه بحث مهمی است که به نظر می رسد نمایندگان مجلس باید شدیدا آنرا پیگیری کنند.
رویدادهایی که چند ماه اخیر در دانشگاه ها اتفاق افتاد، اینطور به نظر می رسد که برخی اقدامات ناصواب در دانشگاه ها ارتباطی به وزارت علوم ندارد و از مجموعه های درون استان برنامه ریزی و پیگیری می شود و این در حالی است که با توجه به شرایط خاص دانشگاه، اداره تمامی امور آن به عهده رئیس دانشگاه است و هیچ فردی حتی از دستگاه های رسمی و دولتی بیرون دانشگاه نمی تواند در مسائل دانشگاه دخالت کند.
ولی این یک سوال جدی است که در دولتی که قرار بود فضای دانشگاه را امنیتی نکند؛ چرا عده ای از خارج دانشگاه مجوز برگزاری برنامه های غیرقانونی در دانشگاه ها را می دهند.
پیگیری و برخورد با دانشجویان و رسانه هایی که درد و دل دانشگاهیان را انعکاس می دهند
در چنین شرایطی که دانشجویان تنها میدان ارائه نظرات و نقدهای خود یعنی فضای امن دانشگاه را از دست رفته می بینند، ناچارند به رسانه هایی پناه ببرند که برای صدای دانشجو ارزش قائلند و از نقد شدن و نقد کردن واهمه ای ندارند؛ اما نکته جالب تر در فضای آزادی بیان دولت تدبیر امید! پیگیری همین اظهارنظرهای دانشجویی و اجرای نسخه جدید دموکراسی از سوی مسئولین دانشگاهی است.
پیگیری و بازخواست اظهارنظرهای دانشجویان در رسانه ها در جلسات شورای فرهنگی دانشگاه ها و تذکر به دانشجویان، توقیف نشریات بازتاب دهنده نظرات رسانه ای فعالین تشکلها و نیز تذکرهای شفاهی مسئولین در رابطه با نقد کامنت های ذیل برخی اخبار دانشگاهی، همه نمونه های از فضای غیرامنیتی است که دولت یازدهم در دانشگاه ها ایجاد کرده است.
به علاوه که انتشار برخی تکذیبیه های غیرصادقانه و خلاف واقعیت و تهدید به شکایت از رسانه ها به دلیل پوشش بی قانونی ها و رصد دلایل ایجاد تشنج در دانشگاه ها و پیگیری بی توجهی به آرمانها و ارزش های اسلامی بخش دیگری از این اقدامات مسئولین دانشگاهی در حمایت از آزادی بیان بوده است.
متاسفانه با این هجمه ها و تشنج در فضای علمی دانشگاه ها و پروپاگاندای رسانه شبکه زنجیره ای به اصطلاح حامی دولت (بخوانید حامی منافع خود)، حتی اساتید و روسای جدید دانشگاه های کشور میلی به مصاحبه و اظهار نظر ندارند و ترجیح می دهند بدون حاشیه، بیشتر ناظر بر اتفاقات کشور باشند تا اینکه با حضور فعال و پردامنه با اظهارنظر های علمی دولت را در تحقق اهداف ملی همراهی کنند.
طبیعی است که چنین شرایطی نتها به دولت یازدهم، بلکه به تیم دیپلماسی، سیاست خارجی کشور و البته فضای نقد و تحلیل دانشگاهی ضربه های جبران ناپذیری وارد می کند.